Rối loạn nuốt gây bất tiện trong ăn uống, nguy cơ tổn hại tới đường hô hấp, suy dinh dưỡng, mất nước và rất nhiều rủi ro khác. Áp dụng kích thích điện thần kinh cơ điều trị rối loạn nuốt giúp bệnh nhân hạn chế các biến chứng do tình trạng này gây nên.
Tình trạng rối loạn nuốt
Hành động nuốt là sự phối hợp của hơn 30 cơ và dây thần kinh quanh khoang miệng bao gồm cả phản xạ thụ động và vận động chủ động. Nhóm cơ và dây thần kinh này hỗ trợ đưa thức ăn xuống dạ dày, bảo vệ đường thở ngăn không cho thức ăn trào ngược lên mũi và xâm nhập đường hô hấp.
Rối loạn nuốt xảy ra khi người bệnh không kiểm soát được hành động nuốt gây khó nuốt, sặc, viêm phổi và có nguy cơ tử vong. Các khiếm khuyết ở cấu trúc hay chức năng của khoang miệng, hầu họng, thanh quản và thực quản là nguyên nhân gây ra rối loạn nuốt, cụ thể:
- Vấn đề về cấu trúc: hẹp thực quản, hở môi vòm miệng, túi thừa,..
- Vấn đề về chức năng: chấn thương sọ não, bại não, tổn thương dây thần kinh X (dây phế vị) sau phẫu thuật,…
- Kích thích điện thần kinh cơ điều trị chứng rối loạn nuốt
Kích thích điện thần kinh cơ là một liệu pháp điều trị sử dụng dòng điện xung kích thích phản xạ và khả năng vận động ở các nhóm cơ trên móng/giữa xương móng bị rối loạn hoặc bị liệt. Nguyên tắc của kỹ thuật này đối với chứng rối loạn nuốt là ngăn ngừa tình trạng hít sặc, tăng cường cơ chế bảo vệ của thanh quản, cải thiện khả năng di chuyển của thanh quản, tăng cường khả năng đóng dây thanh thông và kích thích dẫn truyền lên thần kinh não.
Các biện pháp truyền thống điều trị chứng rối loạn nuốt chưa đem lại hiệu quả với những bệnh nhân nặng. Kỹ thuật kích thích điện thần kinh cơ ngày càng được sử dụng rộng rãi, phối hợp với các kỹ thuật truyền thống đem lại hiệu quả rõ rệt và đảm bảo an toàn khi điều trị cho các bệnh nhân.
Liệu pháp kích thích điện được áp dụng với các bệnh nhân rối loạn nuốt do:
- Tổn thương não: Tai biến mạch máu não, chấn thương sọ não, bại não, u não, viêm não, parkinson,..
- Tổn thương dây X: Biến chứng sau phẫu thuật vùng cổ, hội chứng Guillain – Garcin,…
Những bệnh nhân mắc các bệnh sau đây không nên áp dụng kích thích điện thần kinh cơ để trị rối loạn nuốt:
- Người mang máy tạo nhịp tim hoặc cấy ghép thiết bị kim loại tại vùng điều trị
- Phụ nữ mang thai
- Người bị ung thư các loại
- Người hậu phẫu thuật vùng cổ chưa ổn định, có dấu hiệu vết thương nhiễm trùng và chảy máu
- Người có vết thương hở hoặc chìm ở da, mất cảm giác vùng điều trị.
Các bước điều trị thần kinh cơ chữa rối loạn nuốt bằng kích thích điện:
- Bước 1: Bộc lộ vùng điều trị, sát trùng, đặt điện cực theo chỉ định
- Bước 2: Đặt cực âm dưới cằm, cực dương ở chẩm
- Bước 3: Đặt thông số điều trị gồm tần số 2,5kHz; chọn dạng xung tam giác, xung vuông, xung hình thang hoặc xung lưỡi cày; thời gian xung 0,1 – 1000ms; thời gian ngừng 1,3,5 s.
- Bước 4: Tăng dần cường độ đến khi bệnh nhân khởi phát nuốt, thực hiện trong 20 phút với tần suất 1 – 2 lần/ngày.
- Bước 5: Kết thúc điều trị
Lưu ý một số biến chứng xảy ra trong quá trình điều trị:
- Điện giật: Ngắt điện ngay lập tức và sơ cứu bệnh nhân
- Bỏng tại chỗ: Ưu tiên xử lý bỏng
- Quá mẫn cảm: Dừng điều trị và xử lý theo phác đồ
- Máy kích thích điện thần kinh cơ hỗ trợ tập nuốt
Y VIỆT hiện đang phân phối chính hãng máy thiết bị điều trị khó nuốt VitalStim của hãng Chattanooga chất lượng cao, hỗ trợ chứng khó nuốt, giúp duy trì sức khỏe cho các bệnh nhân. Dòng máy này đã được nhiều bệnh viện và cơ sở y tế trên cả nước tin dùng.
